Chuyển mục đích sử dụng đất: Những vấn đề pháp lý liên quan

Là một trong những nhu cầu phổ biến của người dân tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ chuyển đổi mục đích sử dụng đất nghĩa là gì, quy trình thủ tục ra sao, có mất lệ phí hay không và trường hợp nào không được phép chuyển mục đích sử dụng đất?

   1. Chuyển mục đích sử dụng đất là gì?

   Luật Đất đai 2013 không đưa ra định nghĩa cụ thể về thuật ngữ "chuyển mục đích sử dụng đất", tuy nhiên có thể hiểu một cách đơn giản như sau: Chuyển đổi mục đích sử dụng đất là sự thay đổi về mục đích sử dụng đất, ví dụ chuyển từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp hoặc từ đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở... 

   Thẩm quyền liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất

   Căn cứ Điều 59 Luật Đất đai 2013, thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất được quy định như sau:

     - UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức.

     - UBND cấp huyện có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Ngoại lệ, nếu hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu chuyển từ 0,5 ha đất nông nghiệp trở lên sang đất thương mại dịch vụ thì cần có sự chấp thuận (thể hiện bằng văn bản) của UBND cấp tỉnh.

   Căn cứ xác định chuyển mục đích sử dụng đất hay không

   Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà việc xin chuyển mục đích sử dụng đất sẽ cần hoặc không cần phải xin phép cơ quan chức năng có thẩm quyền. Việc cơ quan có thẩm quyền quyết định có cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất hay không sẽ phụ thuộc vào 2 yếu tố gồm:

     - Thứ nhất, phụ thuộc vào kế hoạch sử đụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

     - Thứ hai, phụ thuộc vào hu cầu sử dụng đất được thể hiện trong đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất của chủ sở hữu mảnh đất đó.

   2. Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải xin phép
 

   Như vậy, nếu rơi vào những trường hợp nêu trên, người sử dụng đất phải xin phép cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (UBND cấp tỉnh/ UBND cấp huyện) để được xem xét chuyển đổi mục đích sử dụng đất. 

   3. Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không cần xin phép
 

4. Thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất

   Chuẩn bị hồ sơ

   Để thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chủ sở hữu cần phải chuẩn bị hồ sơ bao gồm:

     - Đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất

     - Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

     - Đối với cá nhân, hộ gia đình cần nộp kèm giấy tờ tùy thân (chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu...)

     - Đối với tổ chức cần nộp kèm văn bản thẩm định điều kiện cho phéo chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư.

  Nộp hồ sơ

  Sau khi đã hoàn thiện việc chuẩn bị các giấy tờ trên, chủ sở hữu đất đem nộp hồ sơ tại Phòng Tài nguyên và Môi trường nơi có đất đó. Nều hồ sơ đầy đủ hợp lệ sẽ được tiếp nhận và hẹn trả kết quả ngay tại nơi nộp hồ sơ. Ngược lại, nếu hồ sơ còn thiếu sót hoặc không hợp lệ, cơ quan tiếp nhận sẽ thông báo và hướng dẫn người sử dụng đất bổ sung hồ sơ. 

   Giải quyết hồ sơ và nhận kết quả

   Trong thời gian quy định, cơ quan có thẩm quyền sẽ thực hiện việc xác minh và thẩm định nhu cầu thực tế của người xin chuyển mục đích sử dụng đất. Thời gian thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật là không quá 15 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ đầy đủ và hợp lệ. Thời hạn này được kéo dài thêm 10 ngày đối với vùng núi, hải đảo, vùng sâu vùng xa hay vùng có điều kiện khó khăn. Lưu ý, thời gian người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính (lệ phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất) sẽ không được tính vào thời hạn này. 

   5. Mức tiền sử dụng đất phải nộp khi chuyển mục đích sử dụng đất

   Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, với từng loại đất khác nhau thì sẽ có mức thu tiền sử dụng đất khác nhau khi thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng. Người sử dụng đất cần xác định rõ loại đất trước và sau khi chuyển đổi để tính toán được mức chi phí phải nộp này. Trong trường hợp người sử dụng đất không làm thủ tục chuyển đổi, không thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng mà vẫn tự ý sử dụng đất vào mục đích khác thì sẽ bị xử lý hành chính theo quy định của pháp luật. 

   Qua bài viết trên đây, chúng ta đã tìm hiểu về khái niệm chuyển mục đích sử dụng đất, các trường hợp được phép và không được phép thực hiện việc chuyển đổi hy vọng bạn đọc có được những thông tin hữu ích trước khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Linh Phương
(Sưu tầm: Công ty ĐÀ THÀNH ĐÔ - 357 Lê Quảng Chí - Hòa Xuân - Cẩm Lệ - Đà Nẵng)