Thu hồi đất: Người dân có được thỏa thuận về mức giá bồi thường hay không?

Thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người dân nhằm phục vụ các mục đích chung như quốc phòng, an ninh... hoặc thu hồi do người sử dụng đất đó có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai, nhà ở. Vậy trong trường hợp nhà nước thu hồi đất có bồi thường, người dân có được phép thỏa thuận mức giá bồi thường thiệt hại hay không?

   Gia đình chị An có một thửa đất diện tích 300m2, đã được cấp sổ đỏ ở Hiệp Hòa, Bắc Giang. Thửa đất không có tranh chấp và gia đình chị An đã sống ổn định ở đó bấy lâu nay. Mới đây, một công ty muốn về tại địa phương xây dựng nhà máy sản xuất bánh kẹo và thửa đất của gia đình chị An nằm trong khu vực thực hiện xây dựng công trình này.
 

   Theo thông tin chị An nắm được thì đây không phải là trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh hay vì phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Vậy khi đất của gia đình chị An bị thu hồi thì có được thỏa thuận về giá bồi thường và giá đất hay không? Trường hợp chị An không đồng ý với thỏa thuận bồi thường thì chị có bị cưỡng chế để thu hồi thửa đất hay không?
 

   Tư vấn về trường hợp của chị An, Luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám Đốc, Hãng Luật TGS- (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết việc thu hồi đất đai của người dân luôn là vấn đề dễ xảy ra tranh chấp trong xã hội hiện nay. Ngoài việc thu hồi theo văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để phục vụ cho mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế xã hội (theo quy định tại Điều 61, Điều 62 Luật đất đai năm 2013) thì tại Điều 73 Luật Đất đai năm 2013, nhà nước tạo điều kiện cho chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật để tạo điều kiện cho những dự án, công trình sản xuất, kinh doanh. Lưu ý những trường hợp này không được thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Luật Đất đai năm 2013 mà phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
 

   Theo thông tin chị An cung cấp, thửa đất của gia đình chị nằm trong khu vực mà phía công ty kia sẽ thực hiện xây dựng nhà máy bánh kéo và không thuộc trường hợp thu hồi theo quy định tại Điều 61 và Điều 62 Luật đất đai năm 2013. Trong trường hợp này khi phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Theo đó, chủ đầu tư sẽ phải chịu trách nhiệm chi trả toàn bộ phí bồi thường, giải phóng mặt bằng theo thỏa thuận với người sử dụng đất.

   “Như vậy, gia đình chị An có thể thỏa thuận được với phía chủ đầu tư để thống nhất về giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cho thuê quyền sử dụng đất hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất” – Luật sư Nguyễn Văn Tuấn cho biết.
 

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn (Luật TGS) tư vấn về việc thỏa thuận mức bồi thường khi thu hồi đất. 
 

   2. Trường hợp chị An không đồng ý với thỏa thuận bồi thường
   Từ quy định mà tôi đã viện dẫn tại mục 1 có thể thấy thủ tục mà phía gia đình chị An sẽ thực hiện với chủ đầu tư là những thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cho thuê quyền sử dụng đất hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Bản chất của những thủ tục này trước hết các bên phải đạt được thỏa thuận với nhau và phải diễn ra một cách tự nguyện và không bị ép buộc. Tức là, trong trường hợp người sử dụng đất không đồng ý bán thì sẽ không có bất kỳ việc cưỡng chế thu hồi đất nào đối với thửa đất của gia đình chị An.

Linh Phương