Thừa kế theo di chúc có khác với di tặng hay không?

Hỏi: Tôi có một người bà con xa đã lớn tuổi. Ông muốn cho tôi một phần căn nhà của ông sau khi ông qua đời. Ông ấy muốn làm di chúc cho tôi nhưng có người nói phải làm thủ tục di tặng mới được. Vậy xin hỏi, thừa kế theo di chúc có khác với di tặng hay không? Và thủ tục để thực hiện 2 việc trên như thế nào? Nguyễn Thị Châu Giang (TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương)

Người thừa kế được quyền nhưng đồng thời phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại.

   Trả lời:

   Theo Điều 624 Bộ Luật Dân sự 2015 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017), di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Thừa kế theo di chúc là việc di chuyển tài sản, quyền và nghĩa vụ về tài sản (di chuyển di sản thừa kế) của người đã chết cho các người khác theo sự định đoạt của người đó (người đã chết) khi còn sống. Như vậy, người nhận di sản gọi là người thừa kế.

   Còn di tặng (tặng cho tài sản) là việc người lập di chúc dành một phần di sản của mình để tặng cho người khác. Người được di tặng không phải thực hiện nghĩa vụ đối với phần được di tặng, ngoại trừ trường hợp toàn bộ phần di sản không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người di tặng thì phần di tặng cũng được dùng để thực hiện phần nghĩa vụ còn lại của người này.

   Cả 2 hình thức thừa kế theo di chúc và di tặng đều phải được thể hiện rõ trong di chúc và nó đều chỉ có hiệu lực sau khi người có tài sản qua đời.
  
   Nhưng về mặt hậu quả có khác nhau. Theo đó, người thừa kế được quyền nhưng đồng thời phải có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Trái lại, người được di tặng chỉ có quyền mà không phải có nghĩa vụ đối với phần được di tặng (trừ trường hợp đã nêu trên).

   Trong trường hợp của bà, tùy thuộc hoàn toàn vào ý muốn của cá nhân mà người bà con của bà có thể lập di chúc cho bà được hưởng tài sản (gọi là thừa kế theo di chúc) hay tặng cho bà một phần di sản (gọi là di tặng).

Luật gia Nguyễn Văn Khôi

(Sưu tầm: Công ty ĐÀ THÀNH ĐÔ - 357 Lê Quảng Chí - Hòa Xuân - Cẩm Lệ - Đà Nẵng)